مددکاری چیست و چه ابعادی را پوشش میدهد؟

برای بررسی “مددکاری فرهنگی”،  نیاز داشتم تعریف مددکاری و انواع آنرا بدانم. باید تعریفها، تاریخچه پیدایش آن در جوامع مختلف و برداشت هر جامعه از این موضوع را مطالعه میکردم. در این مسیر با مددکار اجتماعی به عنوان پرکاربردترین نوع مددکاری مواجه شدم که اکثر جوامع، وقتی صحبت از مددکاری میشود، مددکاری اجتماعی در ذهنشان تداعی می شود. بنابراین، در این مقاله به عنوان مقدمه، به بررسی اجمالی مددکاری اجتماعی میپردازم، نکات مهم آنرا بیان کرده و سپس در ادامه وارد مبحث “مددکاری فرهنگی” میشویم.

تعریف مددکاری چیست؟

مددکاری یک رشته کاری است که به فرآیند ارائه کمک و حمایت به افراد و گروه‌ها برای حل مشکلات شخصی، اجتماعی و روانی آن‌ها می‌پردازد. مددکاران کارشان را در زمینه ارزیابی نیازها، ارائه اطلاعات و منابع مناسب، راهنمایی و پشتیبانی افراد در رسیدن به اهداف خود و مدیریت مشکلات روزمره، انجام می‌دهند.

مددکاران می‌توانند در امور مختلفی مانند مددکاری اجتماعی، مددکاری روانشناختی، مددکاری تحصیلی و حرفه‌ای، مددکاری بهداشتی و مددکار فرهنگی فعالیت کنند. آن‌ها می‌توانند با افرادی که با مشکلاتی مانند بیکاری، اعتیاد، اختلالات روانی، مشکلات خانوادگی، روابط مشکل‌دار، مشکلات تحصیلی، مشکلات فرهنگی و غیره روبرو هستند، کار کنند.

اهداف مددکاری شامل بهبود کیفیت زندگی افراد، تقویت توانایی‌های شخصی و اجتماعی، تسهیل فرایند تصمیم‌گیری، ارتقای خودآگاهی و افزایش راهبردهای مقابله‌ای است. مددکاران با استفاده از مهارت‌های ارتباطی، گوش دادن فعال، تفسیر احساسات، توجه به نیازهای فردی و تیمی، ارائه راهنمایی‌های عملی و مداخله‌های مؤثر، افراد را در رسیدن به راهکارهای سازنده و تغییر موثر یاری می‌کنند.

 به طور کلی، مددکاری فرایندی است که به افراد کمک می‌کند تا بهبود و تغییر مثبتی در زندگی خود داشته باشند و با مشکلاتشان مواجه شوند و آن‌ها را مدیریت کنند.

 تعریف مددکاری اجتماعی:

تعاریف مختلفی درمورد مددکاری اجتماعی ارائه شده است. با توجه به تعاریف موجود، می توان چنین بیان کرد:

مددکاری اجتماعی حرفه ای است مبتنی بر دانش، اصول و مهارت و روشها که هدف آن کمک به افراد، گروهها و جامعه است تا بتوانند با تکیه بر تواناییها و منابع موجود، برای حل مشکل و یا رفع نیاز اقدام کرده و به استقلال نسبی و رضایت خاطر فردی دست یابند.

حداقل سه سیستم بر رشد و تکامل مددکاری اجتماعی موثر بوده است: مذهب، اقتصاد و سیاست

کمک و حمایت از نیازمندان به ضمانت اجرایی محکم نیازخواهد داشت و برای به عمل در آوردن هر روشی نیاز به برنامه های اجرایی و مجریان خاص آن دارد.

 تاریخچه

انجام خدمات اجتماعی به صورت منسجم برای اولین بار در انگلستان انجام شد.

در زمان الیزابت اول، اولین قدمها برای سازماندهی خدمات اجتماعی برداشته شد. درآن زمان انگلستان مصادف شده بود با انحطاط دوره قرون وسطی. ولگردی و گدایی افزایش یافته بود و همزمان، توانایی کشاورزان نیز کاهش یافته بود به طوریکه اکثرا به شهرها هجوم آورده بودند، لذا برای سازماندهی این مسائل، الیزابت اول قوانینی را وضع کرد که به مرور زمان بسیاری از آنها را تغییر دادند ولی برای آن زمان، این قوانین لازم و ضروری بود. اصل43 درقانون آمریکا و انگلستان ازشناخته ترین و معروفترین قوانین اجتماعی است.

در زمان الیزابت اول سه قانون برای مستمندان تصویب شد: قانون فقرا ، قانون اسکان و قانون اردوی کار.

در این دوره صدقه دهندگان و افراد دست اندر کار در امور خیریه اعتقاد داشتند که فقر باعث بزهکاری افراد می شود.

این توجه در انگلستان باعث شد که کمک به نیازمندان درقالب موسسات اجتماعی با استفاده از خدمات افرادی که آموزشهای خاص برای کار در موسسات دیده اند، متداول گردد.

بنیانگذار سازمان خیریه “توماس چالمرز ” (Thomas Chalmers)، روحانی و عالم اسکاتلندی بود. او در قرن نوزدهم زندگی می‌کرد و یکی از شخصیت‌های برجسته دینی و اجتماعی آن دوران بود.

 توماس چالمرز به شدت به مبارزه با فقر و بهبود وضعیت اجتماعی کمترین طبقات علاقه‌مند بود. او تلاش کرد تا مسئله فقر را با روش‌های نوآورانه و شبهه ‌زدایی خود مدیریت کند. یکی از نکته‌های برجسته در فعالیت‌های او، تأکید بر توسعه مؤسسات خیریه محلی بود.

چالمرز با بیان ایده “نظام حقوقی” (The Stipendiary System)  معتقد بود که نیروهای محلی و محافظه‌کار باید برای مدیریت و کمک به فقرا و نیازمندان مسئولیت بپذیرند. این ایده به ایجاد تعاونی‌های اجتماعی و موسسات محلی برای کمک به فقرا و ارائه خدمات اجتماعی منجر شد.

با تلاش‌های چالمرز، سازمان‌های خیریه محلی و مؤسساتی مانند “مؤسسه خیریه‌ی ادینبورگ”

(Edinburgh Charity Organization) تشکیل شدند. او بر اهمیت توسعه مهارت‌های کاری برای فقرا و ترغیب به استقلال اقتصادی آنها نیز تأکید داشت.

توماس چالمرز با نظریات و روش‌های خود در زمینه خیریه و رفاه اجتماعی، تأثیر قابل توجهی بر توسعه سازمان‌های خیریه و نگرش جامعه نسبت به مسائل اجتماعی در دوران خود داشت.

در آموزش مددکاری نظریات مختلفی وجود دارد ولی مواردی که حائز اهمیت هستند،خاطر نشان می کنند که یک مددکار باید در علومی نظیر روانشناسی، روانشناسی اجتماعی، روانپزشکی و جامعه شناسی، دانش داشته باشد.

  شاخه های مددکاری اجتماعی:

مددکاری اجتماعی در سه شاخه فعالیت میکند: مددکاری فردی، مددکاری گروهی و مددکاری جامعه ای.

1- مددکاری اجتماعی فردی (کار با فرد):  فرد و یا خانواده به عنوان مددجو محسوب میشوند.

2- مددکاری گروهی (کار با گروه): دراین روش گروهی از افراد که دارای مشکل مشترک هستند به عنوان مددجو محسوب می شوند.

3- مددکاری جامعه ای (کار با جامعه): در این روش مددجو، یک فرد یا گروه مشخصی نیست بلکه مردم یک منطقه یا محل به عنوان مددجو محسوب می شوند.

براساس نیاز یا مشکل مشترک اکثریت مردم یک منطقه یا محل با استفاده از توان مردم و امکانات موجود درجامعه خدمات مددکاری اجتماعی را با استفاده از فنون برنامه ریزی اجتماعی ، منطقه ای و محلی به مردم ارائه می دهند.

یک مددکار حرفه ای یک سری ارزشهای اخلاقی و رفتاری را باید مدنظر قرار دهد.

 ارزشهای اساسی در مددکاری عبارتند از :

• ارزش و احترام به مقام انسانی فرد( حرمت مقام انسان)

یک مددکار اجتماعی بدون توجه به شرایط افراد، در هر سن و با هر مقام و ایده و آرمانی که هستند، احترام بسیار قائل است و بر این باور هستند که انسان هر قدر که خطاکار باشد باز هم قابل اصلاح و ترمیم است و نباید از او قطع امید کرد.

• اختیار و آزادی (خود تصمیم گیری)

هر انسانی آزاد است به صورت آزاد انتخاب کند و بیاندیشد، به شرطی که مانع آزادی دیگران و یا تجاوز به حریم دیگران نباشد.

• برابری انسانها در برخورداری از حقوق مادی و معنوی (تساوی حقوق).
• مسئولیت فردی و اجتماعی(حس مسئولیت).

یک مددکار اجتماعی باید به افراد و گروهها نشان دهد که لازمه به دست آوردن حقوق فردی، توجه به تعهدات و محدودیتهای خویش وهمچنین قبول حقوق دیگران است.

مددکاری اجتماعی بر اساس یک سری اصول قرار داده شده است که عبارتند از:

•  اصل پذیرش

اصل پذیرش مددجو یعنی اینکه مددکار اجتماعی علی رغم نابسامانی های موجود، مددجو را با رویی گشاده و صمیمیت بپذیرد و با رفتار و عکس العمل های مناسب، چنین پذیرشی را به مددجو نشان دهد.

• اصل فردیت

اصل فردیت از مددکار اجتماعی می خواهد که با عنایت و ظرافت حرفه ای، دقت و تیزبینی لازم، ویژگیهای عاطفی، روانی، شخصیتی، جسمانی و همچنین فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی مددجو را بررسی کند و متناسب با این ویژگیها حمایتهای خود را تنظیم و اجرا کند.

• اصل رازداری
• اصل رابطه حرفه ای
• اصل مشارکت مراجع
• اصل خودآگاهی مددکاری اجتماعی

این اصل بیان میکند که یک مددکارحرفه ای ابتدا باید نقاط ضعف و قوت خود را بشناسد و در جهت رفع آنها، در برخورد با مددجویان تلاش کند. اصل خودآگاهی بیانگر این مساله است که مددکاران اجتماعی بر اساس تجارب قبلی نباید پیشداوری کنند.

• اصل کنترل احساسات مددکار
• اصل احترام به احساسات مددجو
• اصل عدم پیش داوری درباره ی مددجو و محکوم نکردن او

 روشهای مددکاری اجتماعی به دو روش انجام میشود

 1- روشهای مستقیم: در این روش، مددکار به طور مستقیم و چهره به چهره با مددجویان سروکار دارد و خدمات مددکاری را به طور مستقیم به سه طریق در جامعه منتقل میشود:

الف- مددکاری فردی (کار با فرد)  Case work

ب- مددکاری گروهی (کار با گروه)  Group work

ج- مددکاری جامعه ای (کار با جامعه)  Community work

2- روشهای غیر مستقیم: در این روش، مددکاربه صورت چهره به چهره خدماتی ارائه نمیدهد بلکه از نتایج حاصل از فعالیتهای مددکار اجتماعی اعم از فعالیت یک ارگان یا با استفاده از نتایج تحقیقات انجام شده در این زمینه استفاده میشود. این روش به سه دسته تقسیم می شود:

الف- مدیریت موسسات اداری:  Administrative Management

در این روش مددکار اجتماعی درنقش یک “مدیر” مسئولیت بخشی از سازمان را به عهده میگیرد و با بهره گیری از دانش و مهارت حرفه ای به اداره امور موسسات رفاه اجتماعی یاخدمات اجتماعی و بخشی از سازمان با استفاده از یافته های سازمان و مدیریت و علوم اداری شیوه های مناسب برای ارائه خدمات حرفه ای خود را اتخاذ میکند.

ب- تحقیقات اجتماعی: Social Research

مددکار اجتماعی در نقش محقق و پژوهشگر سعی دارد با روشهای علمی به علل و عوامل به وجود آوردنده مسائل و مشکلات اجتماعی پی ببرد و یا نیازهای اجتماعی را بشناسد و با اولویت بندی ارائه طریق نماید.

ج- اقدام اجتماعی: Social Action

در این روش مددکار اجتماعی درنقش یک کارشناس سعی دارد یافته های خود که ناشی از مشکلات یا نیاز های گروه های هدف میباشد از طریق تصویب قوانین، تدوین برنامه های اجرایی در سطح کلان جامعه و ایجاد تسهیلات به آنان ارائه کند.

کاربرد مددکاری اجتماعی در زمینه های مختلف میباشد:

• مددکاری اجتماعی در خانواده
• مددکاری احتماعی در صنعت
• مددکاری اجتماعی در زندان
• مددکاری اجتماعی سالمندان

در این مقاله به مددکاری اجتماعی در حوزه کار و صنعت میپردازیم.

مددکاری اجتماعی صنعتی:

مددکار اجتماعی در واحدهای صنعتی، فردی است که با بهره گیری ازاصول و ارزش های حرفه مددکاری اجتماعی، امکانات سازمانی موجود و همچنین با تاکید بر حفظ کرامت انسانی با هدف ارتقای بهره وری و رضایت شغلی کارکنان در جهت رفع مسایل فردی، خانوادگی یا سازمانی آنان برآمده و یا با ارائه تسهیلات رفاهی به آنها، تلاش و برنامه ریزی میکند.

مددکاری اجتماعی صنعتی دو هدف تخصصی دارد:

اول، انجام تحقیق به منظور افزایش دانش و درک ما از رفتارکاری انسان

دوم، پیاده کردن آن دانش برای بهبود رفتار کاری و محیط کار کارکنان و نیز افزایش بهره وری واحدهای تولیدی.

ماهیت بین رشته ای مددکاری اجتماعی آنرا تبدیل به یکی از قویترین حوزه های حمایتی کرده است. به خصوص زمانیکه این ماهیت با توانمندیهای مددکار اجتماعی در حوزه ارزیابی “شخص درموقعیت” ادغام می شود.

سازمان صنعتی از جمله حوزه های فعالیت مددکاری اجتماعی حرفه ای است.

به دلیل اینکه در موسسات صنعتی مولفه “تولید و کسب سود” بیش از سایر نیازهای رفاهی کارکنان مورد توجه است، لذا مددکاری حرفه ای در این زمینه با دیگر زمینه های مددکاری متفاوت است .

از آنجاییکه شخصیت انسان متاثر از سازمان و نیز اثرگذار برآن است، بسیار ضروری است که در ابتدا درک اولیه و اساسی ازساختار سازمانی صنعت درارتباط با الگوهای ارتباطی و نظام مدیریتی آن داشته باشیم. برخی ازمشاغل بسیار پیچیده اند و به استفاده از مهارتهای حرکتی و ذهنی فراوانی نیازمند می باشند.

مددکاری اجتماعی صنعتی در صنعت نفت با نام “امور مددکاری اجتماعی و روابط صنعتی” فعالیت دارد.

ویژگیهای مددکار اجتماعی صنعتی

دانش و ویژگیهای شخصیتی ضروری و انکار ناپذیر مددکار اجتماعی که لازمه فعالیت در محیط های صنعتی است عبارتند از:

1- پختگی و جا افتادگی

2- گرمی و صداقت در ارتباط با کارکنان

3- مهارتهای ارتباطی سنجیده با مدیران در سطوح مختلف

4- مهارت تعامل با گروه و جامعه

5- مهارت و تخصص در مشاوره صنعتی

6- دانش روانشناسی صنعتی

7- دانش قوانین کار

8- درایت، کاردانی و چاره اندیشی

9- مهارت برقراری ارتباط خوب و مناسب در برخورد با مردم در سطوح مختلف

10- مهارت در تعامل با شرکتهای بزرگ صنعتی در سطح جامع

مسئولیتهای مددکاری اجتماعی صنعتی

 1- درک ساختار و ارزشهای سازمانی و فرهنگ مشارکتی (فرهنگ مشارکتی بدین معناست که در یک شرکت، کار چگونه احساس می شود، کارکنان شرکت و منافع آن چگونه مدیریت می شود و قواعد نانوشته ای که افراد مجبور به پذیرش آن هستند، کدامند.)

2- بررسی محیط فیزیکی کار، ارزشهای موجود در محیط کار ، ماهیت صنعت، خلاصه ای از بیوگرافی کارکنان و اینکه صنعت به کارکنان و مسائل مربوط به آن چگونه نگاه می کند.

3- درک موضوعات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی که روی عملکرد صنعت بویژه در حوزه صنعت اثرگذار هستند نظیربازاریابی، مدیریت تولید وشیوه های سرمایه گذاری وتامین بودجه.

4- ارزیابی چگونگی تاثیر فشار کاری بر زندگی کارگران و کارمندان

5- مطالعه چگونگی انتقال خصوصیات شخصیتی کارکنان به محیط کاری از نهاد خانواده و اثرگذاری آن بر روابط فرد. علاوه بر این مددکار اجتماعی صنعتی مسائلی همچون مشکلات عاطفی، سوء مصرف مواد مخدر، بحران ازدواج و سایر مسائلی را که بطور مستقیم یا غیرمستقیم موجب استرس در محیط کار و خانواده می گردد را مورد بررسی و مطالعه قرار می دهد.

6- مطالعه تاثیر تغییرات فناوری، گسترش صنعتی شدن وشهرنشینی روی روابط اجتماعی. (این تغییرات چنان سریع اند که الگوهای کهن به طرز عجیبی در حال فراموش شدن هستند.) لذا مددکار اجتماعی صنعتی باید بداند که در شبکه روابط اجتماعی چه اتفاقاتی درحال وقوع است و به منظور توسعه برنامه های موثر میبایست به روابط اجتماعی میان کارکنان به عنوان یک شبکه اجتماعی و مرتبط به هم بنگرد.

7- مشاوره فردی، گروهی، خانوادگی و بازدید منزل با محوریت سازگاری فرد با محیط کار

8- بررسی مشکلات شخصیتی و سایر فردی با اولویت پیشگیری از بروز آنها

9- مشارکت فعال در زمینه مسئولیتهای اجتماعی شرکت

10- مداخله موثر در مشکلات شغلی و مدیریتی کارکنان

11- انجام مداخلات مددکاری اجتماعی بصورت فردی

12- ارائه کمکهای بهداشتی وآموزشی  از طریق ارجاع به سایر موسسات اجتماعی

13- هماهنگ نمودن خدمات رفاهی سازمان صنعتی با سایر موسسات رفاهی

14- برنامه ریزی آموزشی برای خانواده ها و آموزش مهارت های زندگی

15- مدیریت اوقات فراغت کارکنان

هدف علمی- کاربردی مددکاری اجتماعی و روابط صنعتی به کار بردن اصول مددکاری – روانشناسی و دانش اجتماعی بدست آمده از تحقیقات در رفتار و شرایط کاری کارکنان است.

 کارول ال. لانگر و سینتیا ا. لیتز در کتاب “درآمدی بر نظریه های مددکاری اجتماعی” به بخش کاربردی نظریه های موجود در مددکاری اجتماعی پرداخته و از نظر عملی آنها را در جامعه امروزی با توجه به نیازهای جامعه  مورد بررسی قرار داده اند. هدف این کتاب، ایجاد ارتباط میان نظریه و فعالیت مددکاری اجتماعی است. به همین خاطر، دیدگاههای عملی از جمله دیدگاه فرد در محیط، فعالیت مساله محور، دیدگاه منظر قدرت، همچنین نظریه های عملی مانند نظریه های شناختی، رفتارگرایی و نظریه بحران و نیز مدلهای عملی مانند درمان کوتاه، راهکارمحور و مصاحبه انگیزشی با هم مقایسه کرده و نقاط قوت و محدودیتها هر کدام را مورد بررسی قرار داده است.

بعضی از نظریه هایی که در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته اند شامل: نظریه بوم شناختی و سیستمها، نظریه تضاد، نظریه انسانگرایی و مراجع محور، نظریه توانمند سازی، نظریه بحران، فمنیسم و نظریه های انتقادی و مدل های وظیفه محور و فرانظری که کاربردهای آنها را در مددکاری اجتماعی بیان کرده است.

مختصری بر تاریخچه مددکاری اجتماعی در ایران

 یاری رساندن به موجودات زنده از جمله انسانها از دیرباز در فرهنگ ایرانیان وجود داشته است و قدمت تاریخی دارد. مددکاری طبق منابع تاریخی به دوران اشکانیان برمیگردد. گروه هایی به نام ” عیاران” وجود داشتند که به محرومان جامعه کمک رسانی میکردند.

در ایران معاصر نخستین بار در سال ۱۳۳۷ شمسی خانم ستاره فرمانفرماییان کارشناس امور اجتماعی سازمان ملل در آموزشگاه عالی خدمات اجتماعی شروع به تدریس نمود و شکل گیری آن در قالب فعالیتهای یک نهاد اجتماعی، به صورت علمی، توسط ایشان انجام پذیرفت.

خانم ستاره فرمانفرمائیان، به پاس قدردانی از اقدامات با ارزشی که در این زمینه داشتند، لقب مادر مددکاری اجتماعی ایران را دریافت کردند .

او از فعالان اجتماعی ایران و از شخصیت‌های برجستۀ بین‌المللی بود و سالها ریاست سازمان مددکاری اجتماعی ایران را در دورۀ پهلوی برعهده داشت.

از اقدامات ماندگار این بانو میتوان به طور خلاصه موارد زیر را نام برد:

• تربیت مددکاران و فرستادن آنها به خارج از کشور برای ادامۀ تحصیل
• تأسیس خانه‌های سالمندان و دیگر مراکز بهزیستی در ایران
• تلاش بسیار در راه احقاق حقوق زنان ایرانی
• تأسیس مراکز رفاه در محلّه‌های فقیرنشین و حاشیه تهران که در آنجا به کودکان و خانواده‌ها کمک‌می‌کردند.
• اوّلین کسی بود که سیستم آموزشی مهدکودک‌ها در ایران را براساس اصول تربیتی مدرن تغییر و تحوّل داد
• تاسیس “مدرسه عالی مددکاری اجتماعی” که بعد از چند سال فعالیت با مجوز وزارت علوم به دانشگاه ارتقا یافت و از طریق کنکور سراسری در دو مقطع لیسانس و فوق لیسانس دانشجو جذب می‌کرد. این مدرسه و شاگردان ستاره فرمانفرماییان خدمات اجتماعی و حمایتی بسیاری را در پرورشگاه‌ها، محله‌های فقیرنشین، مدارس، زایشگاه‌ها و درمانگاه‌ها تعریف و اجرایی کردند.
• در سال‌های دهۀ ۵۰ و ۶۰ میلادی، به دعوت سازمان ملل متحد، برای اجرای طرح‌های مددکاری اجتماعی در خاورمیانه به عراق و پس از آن به مصر، سوریه و لبنان سفر کرده بود.

دانشگاه هاروارد نام ستاره فرمانفرماییان را به عنوان یکی از زنان پیشرو در علم مددکاری در لیست “زنان تأثیرگذار تاریخ آمریکا” قرار داده‌است. او خاطرات زندگی و کار حرفه‌ای خود را در کتابی با عنوان “دختری از ایران” منتشر کرد که این کتاب در ایران بارها تجدید چاپ شد.

یک توصیه ارزشمند از مادر مددکار اجتماعی ایران

” مددکار بايد به هر کاری تن بدهد تا اجتماعش را بهتر کند. اين آدم ها اشتباه می کنند که فکر می کنند با تغيير حکومت يا دولت و از راه سياست بايد جامعه را بهتر کرد. نه، اين درست نيست. بايد رفت و از ته ته جامعه شروع کرد. بايد ريشه های درد را شناخت وگرنه يک روز قاجار، يک روز پهلوی يک روز هم ….

در اتاق های تهران نشستن فايده ندارد. هيچ اتاقی فايده ندارد،.ميز، آدم را تنبل می کند. بايد رفت در اين حلبی آبادها در جائی که پشتی ندارد،نشست و از اين مرد جوان پرسيد چرا اين قدر بچه درست می کند. بايد به زن ها “نه گفتن” را ياد داد. بايد به مرد ها ياد داد که محبت و مردانگی به سيلی نيست که به گوش زن و بچه شان می زنند. برای اين کار اگر لازم است بايد در مسجد نشست، اگر لازم است بايد به شهرنو رفت، بايد نترسی اگر تمام تنت شپش بگذارد، اگر نگذارد که نمی فهمی شپش يعنی چی. اگر روغن شيطان نماليده باشی بر پوست کسی ، چه می دانی سوزش يعنی چه؟!”

منابع:

کتاب “مبانی مددکاری اجتماعی”، دکتر عزت الله سام آرام – فاطمه یزدانپور

کتاب ” درآمدی بر نظریه های مددکاری اجتماعی”، کارول ال. لانگر، سینتیا ا. لیتز

https://www.socialwork2015.ir/?p=9552

http://iranianpath.com/celebrities/Social-service/Farmanfarmaeeyan